Moet ik belasting betalen over mijn spaargeld?

Inhoudsopgave

• Inleiding
• Belasting op spaargeld: de basis
• Box 3: Vermogensrendementsheffing
• Heffingsvrij vermogen
• Berekening van de vermogensrendementsheffing
• Uitzonderingen en bijzondere situaties
• Tips om belasting op spaargeld te verminderen
• Toekomstige veranderingen in de belasting op spaargeld
• Conclusie
• Veelgestelde vragen

Inleiding

Als je spaargeld hebt, is het belangrijk om te weten of je hierover belasting moet betalen. In Nederland wordt spaargeld gezien als een vorm van vermogen, en over vermogen moet in bepaalde gevallen belasting worden betaald. In dit artikel gaan we dieper in op de vraag “Moet ik belasting betalen over mijn spaargeld?” We bespreken de basisprincipes, uitzonderingen, en geven praktische tips om je belastingaangifte zo gunstig mogelijk te maken.

Belasting op spaargeld: de basis

In Nederland valt spaargeld onder de vermogensrendementsheffing, ook wel bekend als de belasting in Box 3. Dit betekent dat je niet direct belasting betaalt over het bedrag dat je hebt gespaard, maar over een fictief rendement dat je met dit vermogen zou kunnen behalen. Het is belangrijk om te begrijpen dat deze belasting niet alleen geldt voor spaargeld, maar voor al je bezittingen minus je schulden op de peildatum van 1 januari van het belastingjaar.

Box 3: Vermogensrendementsheffing

De vermogensrendementsheffing is onderdeel van Box 3 in het Nederlandse belastingstelsel. Box 3 omvat inkomsten uit sparen en beleggen. Hierbij wordt aangenomen dat je een bepaald rendement behaalt op je vermogen, ongeacht of je dit daadwerkelijk realiseert. Over dit fictieve rendement betaal je vervolgens 31% belasting.

Wat valt er allemaal onder Box 3?

Naast spaargeld vallen de volgende bezittingen ook onder Box 3:

• Beleggingen (aandelen, obligaties, etc.)
• Een tweede woning
• Verhuurde onroerende zaken
• Vorderingen en contant geld
• Cryptocurrencies
• Waardevolle bezittingen (bijvoorbeeld kunst of antiek)

Het is belangrijk om te onthouden dat schulden ook worden meegenomen in de berekening van je vermogen in Box 3. Deze worden afgetrokken van je bezittingen om tot je netto vermogen te komen.

Heffingsvrij vermogen

Niet iedereen met spaargeld hoeft belasting te betalen. De Nederlandse overheid hanteert namelijk een heffingsvrij vermogen. Dit is een drempelbedrag waaronder je geen belasting hoeft te betalen over je vermogen. Voor 2023 is het heffingsvrij vermogen vastgesteld op €57.000 per persoon. Voor fiscale partners geldt een gezamenlijk heffingsvrij vermogen van €114.000.

Dit betekent dat als je als alleenstaande minder dan €57.000 aan vermogen hebt (inclusief je spaargeld), je geen vermogensrendementsheffing hoeft te betalen. Heb je een fiscale partner, dan geldt dit voor een gezamenlijk vermogen tot €114.000.

Berekening van de vermogensrendementsheffing

Als je vermogen boven het heffingsvrije bedrag uitkomt, moet je vermogensrendementsheffing betalen. De berekening hiervan is enigszins complex en is de afgelopen jaren meerdere keren aangepast. Voor 2023 wordt de volgende methode gehanteerd:

1. Je vermogen wordt verdeeld over drie schijven
2. Per schijf wordt een fictief rendement berekend
3. Over het totale fictieve rendement betaal je 31% belasting

De schijven en bijbehorende fictieve rendementen voor 2023 zijn als volgt:

• Schijf 1: tot €57.000 – 0,01% rendement
• Schijf 2: van €57.000 tot €1.009.000 – 5,69% rendement
• Schijf 3: boven €1.009.000 – 5,97% rendement

Laten we dit verduidelijken met een voorbeeld:

Stel, je hebt een vermogen van €100.000. Na aftrek van het heffingsvrije vermogen (€57.000) blijft er €43.000 over waarover je belasting moet betalen. Dit valt volledig in schijf 2, wat betekent dat het fictieve rendement 5,69% is. Je fictieve rendement is dus €43.000 x 5,69% = €2.446,70. Hierover betaal je 31% belasting, wat neerkomt op €758,48.

Uitzonderingen en bijzondere situaties

Er zijn enkele uitzonderingen en bijzondere situaties waarin de regels voor belasting op spaargeld anders kunnen zijn:

Groene beleggingen

Als je investeert in zogenaamde ‘groene beleggingen’, kun je profiteren van een extra vrijstelling. In 2023 is deze vrijstelling €61.215 per persoon, bovenop het reguliere heffingsvrije vermogen. Fiscale partners kunnen dus in totaal €236.430 aan vermogen hebben zonder belasting te betalen, mits een deel hiervan in groene beleggingen zit.

Tijdelijk hoog spaarsaldo

In sommige gevallen kun je tijdelijk een hoog spaarsaldo hebben, bijvoorbeeld na de verkoop van je huis. De Belastingdienst houdt hier rekening mee door een regeling voor ’tijdelijk hoog spaarsaldo’. Als je kunt aantonen dat je spaargeld tijdelijk hoog is vanwege een bijzondere situatie, kun je mogelijk een verzoek indienen om minder belasting te betalen.

Ondernemingsvermogen

Als je ondernemer bent, valt je ondernemingsvermogen niet onder Box 3, maar onder Box 1. Dit betekent dat je over dit vermogen geen vermogensrendementsheffing betaalt, maar inkomstenbelasting volgens de regels van Box 1.

Tips om belasting op spaargeld te verminderen

Als je wilt voorkomen dat je (te veel) belasting betaalt over je spaargeld, zijn er verschillende strategieën die je kunt overwegen:

1. Benut het heffingsvrij vermogen optimaal

Zorg ervoor dat je het heffingsvrij vermogen volledig benut. Als je een fiscale partner hebt, verdeel dan het vermogen zo dat jullie beiden net onder of op de grens van het heffingsvrij vermogen zitten.

2. Investeer in je eigen woning

Je eigen woning valt onder Box 1 en niet onder Box 3. Door te investeren in je eigen woning, bijvoorbeeld door extra af te lossen op je hypotheek, verlaag je je vermogen in Box 3.

3. Schenk aan je kinderen

Als je kinderen hebt, kun je overwegen om een deel van je vermogen aan hen te schenken. Er gelden vrijstellingen voor schenkingen, waardoor je je eigen vermogen kunt verlagen zonder dat je kinderen direct belasting moeten betalen over het geschonken bedrag.

4. Overweeg groene beleggingen

Zoals eerder genoemd, genieten groene beleggingen een extra vrijstelling. Dit kan een interessante optie zijn als je vermogen net boven het heffingsvrije bedrag uitkomt.

5. Spreid je vermogen

Door je vermogen te spreiden over verschillende beleggingsvormen, kun je mogelijk profiteren van gunstigere belastingregels. Denk hierbij aan het investeren in je eigen BV of het opzetten van een beleggingsfonds.

Toekomstige veranderingen in de belasting op spaargeld

Het is belangrijk om te weten dat het huidige systeem van vermogensrendementsheffing onder druk staat. De Hoge Raad heeft geoordeeld dat het systeem in strijd is met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, omdat het uitgaat van een fictief rendement dat in veel gevallen hoger ligt dan het werkelijk behaalde rendement, vooral voor spaarders.

Als gevolg hiervan werkt de overheid aan een nieuw systeem voor de belasting op vermogen. Het is de bedoeling dat vanaf 2026 een nieuw stelsel wordt ingevoerd waarbij belasting wordt geheven over het werkelijk behaalde rendement. Dit betekent dat als je alleen spaart en weinig rente ontvangt, je in de toekomst mogelijk minder of geen belasting hoeft te betalen over je spaargeld.

Tot die tijd blijft het huidige systeem van kracht, mogelijk met enkele aanpassingen om tegemoet te komen aan de bezwaren van de Hoge Raad. Het is daarom belangrijk om de ontwikkelingen op dit gebied goed in de gaten te houden en je financiële planning indien nodig aan te passen.

Conclusie

Of je belasting moet betalen over je spaargeld hangt af van je totale vermogen en of dit boven het heffingsvrije bedrag uitkomt. Als je vermogen onder de €57.000 (of €114.000 voor fiscale partners) blijft, hoef je geen vermogensrendementsheffing te betalen. Daarboven betaal je belasting over een fictief rendement.

Het is belangrijk om je bewust te zijn van de regels rondom de vermogensrendementsheffing en de mogelijkheden om je belastingdruk te verminderen. Door slim om te gaan met je vermogen en gebruik te maken van de beschikbare vrijstellingen en uitzonderingen, kun je mogelijk aanzienlijk besparen op je belastingaangifte.

Houd ook rekening met toekomstige veranderingen in het belastingstelsel. De verwachting is dat vanaf 2026 een nieuw systeem wordt ingevoerd waarbij belasting wordt geheven over het werkelijk behaalde rendement. Dit kan gunstig uitpakken voor mensen met vooral spaargeld.

Tot slot is het altijd verstandig om bij twijfel of complexe situaties een belastingadviseur te raadplegen. Zij kunnen je helpen om je vermogen zo fiscaal vriendelijk mogelijk te structureren en ervoor zorgen dat je niet onnodig veel belasting betaalt over je hard verdiende spaargeld.

Veelgestelde vragen

1. Moet ik belasting betalen over de rente die ik ontvang op mijn spaarrekening?

Nee, je betaalt geen directe belasting over de ontvangen rente. In plaats daarvan wordt je totale vermogen, inclusief spaargeld, meegenomen in de berekening van de vermogensrendementsheffing in Box 3.

2. Kan ik de belasting op mijn spaargeld verlagen door het te verdelen over meerdere rekeningen?

Nee, het verdelen van je spaargeld over meerdere rekeningen heeft geen invloed op de belasting. De Belastingdienst kijkt naar je totale vermogen, ongeacht hoe dit is verdeeld.

3. Wat gebeurt er als ik vergeet mijn spaargeld op te geven bij mijn belastingaangifte?

Als je vergeet je spaargeld op te geven, kan dit leiden tot een naheffing en mogelijk een boete. De Belastingdienst ontvangt gegevens van banken en kan zo controleren of je aangifte correct is. Het is daarom belangrijk om altijd volledig en eerlijk aangifte te doen.

4. Geldt het heffingsvrij vermogen ook voor kinderen?

Ja, ook kinderen hebben recht op het heffingsvrij vermogen. Als een kind vermogen heeft boven de vrijstelling, moeten de ouders dit aangeven in hun eigen belastingaangifte tot het kind 18 jaar wordt.

5. Kan ik bezwaar maken tegen de vermogensrendementsheffing als mijn werkelijke rendement lager is?

Je kunt bezwaar maken, maar onder het huidige systeem is de kans op succes klein. De Belastingdienst gaat uit van het wettelijk vastgestelde fictieve rendement, ongeacht je werkelijke rendement. Er wordt echter gewerkt aan een nieuw systeem waarbij het werkelijke rendement leidend zal zijn, wat in de toekomst meer ruimte kan bieden voor bezwaar.